Từ năm 2015 đến năm 2023, có 121 thỏa thuận đầu tư vào công ty công nghệ khí hậu Việt Nam được công bố công khai, với số tiền tài trợ là 92,6 triệu USD. Giai đoạn này chứng kiến sự tăng tốc đáng kể trong đầu tư, với nguồn tài trợ cho các công ty khởi nghiệp công nghệ khí hậu của Việt Nam tăng trưởng 365%/năm so với trong giai đoạn 2021 – 2023.
Dữ liệu từ “Báo cáo hệ sinh thái tài trợ công nghệ khí hậu tại Việt Nam 2024” do New Energy Nexus Việt Nam kết hợp Clickable Impact Consulting Group công bố mới đây chỉ ra, Việt Nam đang ở thời điểm then chốt trong hành trình công nghệ khí hậu của mình, được hỗ trợ bởi các cam kết mạnh mẽ của chính phủ nhằm đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Chị Hà Nguyễn chuyên gia tư vấn cao cấp Clickable Impac ConsuIting Group chia sẻ tại chương trình
Ở giai đoạn ý tưởng, có 28 công ty khởi nghiệp với tổng giá trị đầu tư là 8,3 triệu USD, chiếm 8,9% tổng vốn đầu tư. Có tổng cộng 25,1 triệu USD ở vòng hạt giống, tương đương 27,1% tổng vốn đầu tư. Đến vòng Series A, tổng số tiền kêu gọi được chiếm 22,4% tổng vốn, đạt 20,8 triệu USD, phân bổ cho 3 công ty gồm Eco Truck, Datbike và CricketOne. hai công ty khởi nghiệp vượt qua vòng gọi vốn Series B, một vòng tài trợ cho thấy sự sẵn sàng mở rộng quy mô của công ty khởi nghiệp.
“Entobel, công ty tận dụng hoạt động nuôi côn trùng bền vững để sản xuất thức ăn giàu protein, đã huy động được 33 triệu USD vòng B vào năm 2022. Logivan, công ty tối ưu hóa hoạt động hậu cần và vận tải bằng cách kết nối người giao hàng với các tài xế xe tải có sẵn, đã huy động được 5,5 triệu USD vòng B vào năm 2019. Các nhà đầu tư nhận thấy rằng nguồn nhân lực và phát triển tài năng hạn chế, phù hợp với tinh thần khởi nghiệp công nghệ khí hậu, đã hạn chế số lượng các công ty khởi nghiệp công nghệ khí hậu của Việt Nam có khả năng đạt được cột mốc vòng B”, ông Jason Lusk, Giám đốc Điều hành Clickable Impact, đồng tác giả báo cáo, nhận định.Theo nhóm chuyên gia, vốn đầu tư công nghệ khí hậu chiếm khoảng 4% tổng vốn đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam trong năm 2023.
Bà Thảo Trần – Giám đốc quốc gia của New Energy Nexus tại Việt Nam, cho biết: “New Energy Nexus cam kết thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái công nghệ khí hậu tại Việt Nam. Chúng tôi tin rằng, các công ty khởi nghiệp này không chỉ có khả năng giải quyết những vấn đề môi trường cấp bách mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững. Đây là báo cáo nghiên cứu đầu tiên đánh giá khả năng tiếp cận tài chính dành cho các nhà khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ khí hậu tại Việt Nam và chỉ ra các nguồn tài trợ sẵn có dành cho các doanh nghiệp”.
“Tuy nhiên, có một xu hướng mới nổi hướng đến vốn tác động, với các nhà đầu tư như Touchstone Partners thể hiện sự quan tâm lớn hơn đến công nghệ khí hậu như một danh mục. Những nhà đầu tư như vậy sẽ tiếp tục đánh giá các công ty chủ yếu dựa trên các tiêu chí thương mại, mặc dù họ có nhiều khả năng sẽ tìm kiếm công nghệ khí hậu trong hệ sinh thái và chấp nhận thời gian nắm giữ đầu tư dài hơn (12 năm thay vì 5-7 năm).
Theo các chuyên gia, nguồn vốn đầu tư hạn chế vẫn là một nút thắt cổ chai, trầm trọng hơn do bối cảnh pháp lý không ổn định, tín hiệu cầu không đủ và tình trạng thiếu các nhà đầu tư chuyên nghiệp, có kinh nghiệm có thể tạo thêm giá trị cho các công ty trong danh mục đầu tư của họ ngoài tiền mặt.
“Các startup về nông nghiệp và sản xuất thực phẩm đã huy động được 48,4% tổng số vốn, đạt 44,7 triệu USD. Startup thuộc nhóm phương tiện giao thông như Datbike, với mục tiêu trở thành “Honda của xe máy điện” và Selex Motors, tập trung vào phân khúc giao hàng chặng cuối do xe máy thống trị trong ngành hậu cần của Việt Nam hút được 37,1 triệu USD, tương đương 40,1% vốn. Tiếp theo là nhóm kinh tế tuần hoàn, chiếm 6%, nhóm chuyển đổi năng lượng chiếm 3,6% và nhóm hạ tầng xây dựng chiếm 1,8%.
Ngoài ra, báo cáo cũng làm rõ những cơ hội và thách thức, từ đó tạo cơ hội cho các khoản đầu tư và các hoạt động khác trong lĩnh vực công nghệ khí hậu, trở thành kim chỉ nam cho các nhà đầu tư và các bên liên quan, Ông Jason Lusk, Giám đốc Điều hành tại Clickable Impact, đồng tác giả của báo cáo, thông tin thêm.
Được biết, NEX Vietnam ra mắt vào đầu năm 2019 với sứ mệnh thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của Việt Nam qua việc hỗ trợ các doanh nhân và công ty khởi nghiệp với các cơ hội ươm tạo, tăng tốc và tài trợ. Clickable Impact được thành lập từ năm 2013, tư vấn chiến lược về tăng trưởng xanh và toàn diện, có trụ sở chính tại Việt Nam và làm việc trên khắp khu vực Tiểu vùng Sông Mekong Mở rộng, ASEAN và Châu Á – Thái Bình Dương.
Thanh Trúc
